Published on January 21, 2022

Persverklaring Kritisch denken controverse

Relevante links

Kritische denken controverse

Core cognitie website

YouTube kanaal Systems View on Life (versie 2020-2021)

Introductievideo Systems View on Life

Persconferentie

Wie ben ik?

Tjeerd Andringa. Ik ben van origine fysicus, gepromoveerd in de signaal analyse van het auditieve systeem en publiceer steeds meer over de relatie individu en omgeving. Zowel heel concreet – “hoe beschermen en verbeteren we de beleving van de geluidsomgeving” – als heel abstract – “is er een vorm van cognitie die gedeeld wordt door alles wat leeft?”. Dat laatste noem ik core cognition.

Ik heb een flinke publicatielijst in allerlei gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften. En ik ben ook boerenknecht.

Core cognition is een theorie in ontwikkeling en richt zich op vragen als:

· Hoe kan het gezamenlijke gedrag van al het leven op aarde leiden tot een steeds groeiend biosfeer?

· Welk deel van onze cognitie delen met we al het andere leven op aarde?

· Is core cognition toepasbaar op zaken als identiteitsontwikkeling, sociaal welzijn, en politieke ontwikkelen (in het bijzonder dictatuur en vrijheid).

Ik ben niet bijzonder bezig met complotten, maar ik heb complottheorieën wel eens als middel gebruikt om met studenten te discussiëren over verschillende perspectieven op dezelfde informatie. Complottheorieën komen in mijn vakken niet aan de orde. Zelfs aan de borreltafel praat ik er amper over. Ik heb wel een hobby-matige interesse in geopolitiek.

Systems view on Life

Het vak wat de pers heeft gehaald heet System View on Life. Dit vak wordt zeer goed geëvalueerd. Het is nuttig om eerst te lezen wat de studenten zelf schrijven over het vak.

Andere relevante informatie:

Het gaat over een eerstejaars Liberal Arts and Sciences vak waar studenten onderhandse nog geleerd moet worden om respectvol om te gaan met wetenschappelijke informatie.

Respectvol luisteren

Respectvol luisteren naar mensen die informatie delen waar je het mogelijk niet mee eens bent, is een belangrijk onderdeel van het vak. Het is dus niet de bedoeling dat je:

  • De informatie negeert en je eigen verhaal verzint over wat je denkt dat de ander bedoelt
  • En het is ook niet de bedoeling dat je alleen luistert naar wat jij wilt horen (soundbites)

Het juist wel de bedoeling dat je luistert naar wat de ander over wil brengen en dat je daarop reageert.

Het gaat over respect voor de informatie: respectvol luisteren kun je alleen maar meten wanneer je luistert naar iemand waar je het niet al bij voorbaat eens mee bent. Daarom gebruik ik materiaal waarvan ik verwacht dat niet iedereen het ermee eens is.

Relevant link (in het huiswerk): Ted-talk “Meeting the Enemy”, Cassie Jaye

img

Screenshot: https://youtu.be/3WMuzhQXJoY?t=107

Wanneer ik naar diverse media luister, luister ik inmiddels respectvol: om te leren van wat men te zeggen heeft. Ik besteed vooral tijd aan bedachtzame en precies formulerende mensen die de wereld op een andere wijze bekijken dan ik.

Dat vind ik verrijkend, maar ik weet dat heel veel anderen dat verwerpelijk vinden: “je moet niet naar dat soort mensen luisteren”.

Academisch denken

Universiteiten produceren in merendeel kennis van hoge kwaliteit. En het centrale idee van een universiteit, en van de wetenschap in het algemeen, is dat iedereen steeds voortbouwt op de al bestaande kennis.

Respectloos omgaan met bestaande wetenschappelijke kennis en een ieder die kennis met je willen delen omvat typisch:

  • Het selectief negeren van relevante kennis
  • Het vervormd of foutief interpreteren van kennis.

Omgekeerd komt het respectvol omgaan met wetenschappelijke kennis neer op

  • Het zoeken, bekritiseren, en eigen maken van alle relevante inzichten

In het algemeen probeer je je ook te verdiepen in de argumentatie en onderbouwing van onderzoekers die een ander perspectief het of die het niet met je eens zijn. Dat leidt tot een constructieve dialoog.

Dit is niet een gemakkelijk trucje, dat je even leert. Het kost vaak jaren het is nuttig om studenten er direct op te wijzen wanneer ze het goed en fout doen.

Kritisch denken

Kritiek leveren is doorgaans goedkoop en makkelijk: des te minder je ergens van af weet des te gemakkelijker kun je harde kritiek leveren. Je eigen onbegrip biedt immer geen bescherming tegen het produceren van onzin.

Kritisch worden op je eigen gedachten: dat is moeilijk, uitdagend en soms confronterend. Maar door kritisch te zijn op je eigen gedachten kun je zwakkere gedachten vervangen door verbeterde varianten. Wanneer dat plaatsvindt is er sprake van intellectuele groei.

Wanneer je er een gewoonte van hebt gemaakt om op deze wijze kritisch op de eigen gedachten te zijn is er sprake van een geschoolde geest die zich zelfstandig steeds verder ontwikkeld. In het vak wordt kritisch denken op deze wijze behandeld.

Studenten geven aan dat het vak ze ‘life skills’, oftewel handvatten, gereedschap, vaardigheden en technieken, heeft gegeven die zij kunnen inzetten in de rest van zowel hun persoonlijke als academische leven.

Schorsing

De faculteit en ik zijn er beide overeen dat ik in de huidige situatie niet gewoon les kan geven. Er is daarmee geen sprake van schorsing.

Onafhankelijk onderzoek

Ik ben blij dat er een onafhankelijk onderzoek komt. Er waren de afgelopen jaren regelmatig seintjes dat er iets niet goed was bij SVL. Ik begreep die seintjes niet omdat er eigenlijk geen onvertogen woord over gerept werd door studenten. [Link met reflecties]

De evaluaties van het vak en van mij als docent waren zeer positief (altijd dik boven de 8 en vaak boven de 9). Maar toch bleef er van buiten het vak vage kritiek op me af komen vanuit de Board or Examiners. Eerst over de vage eindtermen. Op basis daarvan is een verbetertraject doorlopen dat tot een rapport leidde.

In dit najaar sprak de Board of Examiners over een vermeende onveilige leeromgeving. Het was onduidelijk waar dat op gebaseerd was en ik kon er niet op acteren. Ik kon de vage klachten niet rijmen met de evaluaties en mijn student-contacten.

Ik begrijp heel goed dat er een probleem is, maar ik kan het nog niet duiden (en anderen ook niet). Ik hoop dat het onafhankelijke onderzoek hier snel uitsluitsel over geeft.

Schrappen van het vak

In December 2021 heeft het Faculteitsbestuur besloten om het vak dit collegejaar niet aan te bieden. Het Faculteitsbestuur had geen duidelijke aanleiding of klachten die ze met mij kon delen.

Ik was hier natuurlijk teleurgesteld onder. Maar ik was al lang op de hoogte van een soort “er is hier iets fout onderbuikgevoel” dat te maken had met het vak. Ik heb daarom ook ingestemd met het niet-aanbieden van het vak voor dit jaar.

De paradox

De paradox van dit vak is dat de evaluaties zeer positief zijn en dus dat het niet gemakkelijk is om een casus te maken dat er tijdens het vak iets fout gaat.

Zo is er heel veel lof over de bijdrage aan kritisch denken, zelfontwikkeling, en dat het een typisch Liberal Arts and Science vak is. Vaak zeggen studenten dat dit het vak is waar ze het meest van hebben geleerd. Het vak is ook bijzonder populair onder studenten: ouderejaars raden het zeer aan en het kan gemakkelijk twee keer gegeven worden qua belangstelling.

Aan de andere kant bestaan er de vooralsnog vage gevoelens, die blijkbaar zo sterk zijn dat 1) het Faculteitsbestuur zich genoodzaakt zag het vak dit jaar niet aan te bieden en 2) er een landelijke controverse ontstaat rondom de docent.

Dit is een moeilijke situatie voor iedereen. Het vereist zorgvuldig handelen.

Gebruik complottheorieën

In Systems View on Life heb ik naar mijn weten geen aandacht besteed aan complottheorieën. In de Honors College cursus Critical Thinking heb ik complottheorieën gebruikt om studenten te laten zien dat er een grote diversiteit bestaat in de reactie op dezelfde informatie.

Ik heb studenten geconfronteerd met 3 zelfverzonnen “complottheorieën” van een A4-tje lang.

Ik liet eerst alleen de titel zien, waarna ze vragen over hun reactie beantwoordden. Bijvoorbeeld of het hun boos maakte of juist geïnteresseerd en of ze het plausibel vonden. Daarna kregen ze de gehele tekst te zien en weer werd er naar de reactie gevraagd. Een week later kregen ze de tekst nog eens, maar nu met links naar bronnen. Na twee uur bestudering van het bronmateriaal werd weer om de reactie gevraagd.

Bij elke “theorie” en in elke fase kwamen een breed scala aan reacties voor. Van “Dit is totale onzin en waarom moet ik hier tijd aan besteden!” tot “Heel interessant, maar het verbaasd me eigenlijk niet”.

Er was geen goede of foute reactie omdat het ging om de diversiteit van de reacties op hetzelfde materiaal. Men werd ook niet beoordeeld op hun reactie.

Uit de diversiteit kwam het volgende plaatje (niet gepubliceerd) voort dat klassikaal besproken werd:

img

Er was een tweedeling in het type reactie: in de binnenste ring (’building’) ging het om het zonder kritisch analyse verwerpen (links) or accepteren (rechts) van de informatie. In de buitenste ring rechts (’refinement’) was er wel sprake van een kritische analyse van de informatie in het verhaal.

Ook hier ging het dus weer over de vraag wat respectvol met de informatie omgaan is en hoe moeilijk dat wel niet is.

Antisemitisme

De issue over antisemitisme ging over de het voornemen van de Britse overheid om kritiek op de staat Israël onder de definitie van antisemitisme te laten vallen. Uiteindelijk heeft de Britse overheid daar niet voor gekozen: “However, criticism of Israel similar to that levelled against any other country cannot be regarded as anti-Semitic.” Dit was ook mijn standpunt.

Mening opleggen

Iedereen heeft recht op een eigen mening.

Ik ben echter veel meer geïnteresseerd in de onderbouwing van die mening, dan de mening zelf. Zonder onderbouwing besteed ik, vrees ik, weinig aandacht aan een mening. Een goede onderbouwing kan mijn eigen mening verbeteren. En dan ben ik dankbaar voor het verworven inzicht.

Ik weet dat er mensen zijn die op grond van iemands meningen bepalen of de persoon “bij ons” of “niet bij ons” hoort.

Ik doe dat niet.

Introductie Systems View on Life

Read more

Systems view of life is een vrij uitdagende eerstejaars college met een complex structuur. Hier wordt een en ander uitgelegd en wordt een grote hoeveelheid aan informatie erover beschikbaar gemaakt.

A deeper look at self-actualization: what is it and what is it not?

Read more

This paper argues for a very visible role of mentally healthy individuals in education. Only these can show children and adolescents what levels of self-development, autonomy, happiness, and growth they can in principle achieve.